Niewidomy znaczy “niewidzialny” w pracy? Absolutnie nie. Wiedzą o tym osoby, które mimo trudności zdecydowały się na pracę zdalną z wykorzystaniem najnowszych technologii. Okazuje się, że współczesne rozwiązania burzą mury, które jeszcze kilkanaście lat temu wydawały się nie do pokonania. Ale przed instytucjami wciąż stoi jeszcze sporo wyzwań.
Digitalizacja i rozwój nowych technologii to duża szansa dla osób niewidomych i niedowidzących. Przede wszystkim, gwarantuje ona dostępność do zasobów dostępnych dla wszystkich użytkowników – tych dotyczących sprzętu i aplikacji.
Aby urządzenie było dostępne, to komunikacja z nim powinna odbywać się przy użyciu jak największej liczby zmysłów. Przykład? W odniesieniu do ekranów dotykowych najprostszym rozwiązaniem jest wykorzystanie mowy syntetycznej, która będzie informować o tym, co znajduje się pod palcem.
Trend pracy zdalnej otwiera przed osobami niepełnosprawnymi nowe możliwości, a w zasadzie eliminuje dotychczasowe problemy, związane choćby z barierami architektonicznymi.
Taki pracownik może bez przeszkód pracować w bezpiecznym i komfortowym środowisku, wykorzystując w pracy dedykowane sobie narzędzia, np. klawiaturę z oznaczeniem alfabetu Braile’a lub z powiększonymi znakami (w przypadku osób słabowidzących) – to drugie rozwiązanie oferują takie firmy jak LUMEN czy AbleNet.
Do odczytywania zapisanych treści cyfrowych stosuje się natomiast różnego rodzaju syntezatory mowy. W tego typu rozwiązaniach specjalizuje się na przykład firma HARPO Software. Tworzy ona między innymi oprogramowanie typu screen reader, które odczytuje całą zawartość ekranu, a ponadto umożliwia wyświetlanie tekstu w alfabecie Braille’a na podłączonej linijce brajlowskiej. Dla niedowidzących udostępnione są natomiast programy powiększające obraz na komputerze (nawet kilkudziesięciokrotnie), zwiększające jasność lub prezentujące obraz w sztucznych kontrastowych kolorach.
Niestety są to rozwiązania komercyjne, a więc trzeba za nie zapłacić. Na rynku pojawiają się jednak również darmowe możliwości. Wbudowaną funkcję, która pozwala na odsłuchanie zapisanej informacji, ma system IOS – jest to VoiceOver.
Wieści ze świata technologii powinny nastrajać pozytywnie. Przed niewidomymi i słabo widzącymi otwierają się nowe możliwości.
Całkiem niedawno, bo w lutym 2020 roku, Microsoft opracował narzędzie AR (Augmented Reality – rzeczywistość rozszerzona). Program pod nazwą Project Tokyo ma działać w oparciu o zestaw słuchawkowy HoloLens AR. Ma to pomóc zidentyfikować osobie niewidomej różne głosy w trakcie rozmów grupowych. Co ciekawe, program przesyła sygnał dźwiękowy, gdy ktoś patrzy na osobę noszącą zestaw słuchawkowy i chcącej zwrócić na siebie uwagę. Chodzi więc o sprawne przekazywanie informacji przestrzennych.
Z kolei w maju 2020 roku badacze z Baylor College of Medicine w Houston zaprojektowali specjalny implant mózgu, który pozwala „zobaczyć” kształt liter bez użycia oczu. Odbywa się to za sprawą złożonych sekwencji impulsów elektrycznych, wysyłanych do mózgów. Badania są jeszcze w fazie początkowej, więc trudno cokolwiek wyrokować. Gdyby jednak ta technologia się rozwinęła, byłby to prawdziwy przełom.
Pora jednak zejść na Ziemię. Mimo że potencjał w zakresie rozwijania technologii dostępności jest ogromny, to wciąż w Polsce trzeba borykać się z problemami “przyziemnymi”. Na przykład z tym, by wdrażać rozwiązania przyjazne osobom niewidomym w środowiskach pracy, w urzędach, w internecie. A to wciąż okazuje się być wyzwaniem, co pokazują raporty Fundacji Widzialni.
Zgodnie z 7. Raportem Dostępności (2020) dostępność cyfrowa, spadła o 2,2% w stosunku do roku 2019 – z poziomu 60,2% na 58%. Analizie poddawano strony internetowe, aplikacje mobilne i cyfrowe usługi publiczne.
Autorzy raportu dodają: Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz.U. 2019 poz. 848) obowiązuje od roku, ale prawo zobowiązujące podmioty publiczne do tworzenia dostępnych stron internetowych od roku 2012. Zmiany w zakresie dostępności cyfrowej po dużym skoku w roku 2017, zachodzą bardzo powoli.
Jak postrzegają to główni zainteresowani, czyli pracujący niewidomi? O swojej perspektywie opowiadał w jednym z wywiadów Paweł Wrzesień, protokolant:
Jedyny realny problem, jaki widzę, to brak troski firm tworzących narzędzia informatyczne dla instytucji publicznych o ich przystosowanie dla potrzeb pracowników z dysfunkcją wzroku. Mam wrażenie, że żaden informatyk nie wyobraża sobie, że ze stworzonej przez niego aplikacji będzie korzystał niewidomy urzędnik wyposażony w czytnik ekranu. Dlatego z pewnym lękiem podchodzę do nowych narzędzi tego typu, a nawet do co większych aktualizacji. Myślę jednak, że tu potrzeba zmiany odgórnej, już na poziomie rozpisywania przetargów dla potencjalnych twórców oprogramowania.
[źródło]
Przewidywania są raczej pozytywne, bo i możliwości są coraz większe. Przy czym największym problemem jest ich wdrażanie, zwłaszcza na poziomie instytucjonalnym.
Nowoczesne technologie cyfrowe, zestawione z umiejętnościami i kompetencjami osób niewidomych pracujących zawodowo, to gotowy przepis na sukces. Ale największą barierą jest mentalność. Jak będzie wyglądać przyszłość? Czas pokaże.
Jedno jest pewne – na etapie projektowania urządzeń i programów warto mieć zawsze “z tyłu głowy” to, że mają z nich korzystać również osoby o nietypowych potrzebach. Otwartość i zrozumienie to coś, czego nie zastąpi żadna technologia.
(oddanych głosów: 1 średnia: 5,00 z 5)
Loading...
