Piątek, godzina osiemnasta, przyjeżdżacie do domu po pracy, wskakujecie w domowe ciuchy, parzycie sobie ulubioną herbatę, puszczacie nastrojową muzykę lub ulubiony serial, wykładacie się wygodnie na miękkimi fotelu… I boom! Brak prądu odcina was od wymarzonej rozrywki i długo oczekiwanej chwili dla siebie. „Pewnie zaraz włączą” – myślicie. Ale mijają godziny i nic. Nie włączają. Ani tego wieczoru, ani rano, ani w następnym tygodniu… Nigdzie. Nigdy.
Brzmi jak scenariusz filmu postapokaliptycznego? Więc zostawmy go filmowcom i miejmy nadzieję, że nigdy nie zrealizuje się w prawdziwym życiu. Trzeba jednak przyznać, że taka wizja nie napawa optymizmem. Czym innym jest chwilowy brak prądu w jednym domostwie, czym innym zupełne odcięcie świata od elektryczności. Nasza cywilizacja stoi na prądzie i praktycznie nie może bez niego funkcjonować. Wyobraźcie sobie sytuację, w której stają szpitale, lotniska, sklepy, urzędy, transport kolejowy, systemy bezpieczeństwa i monitoringu, przestają działać komórki, komputery, przestaje działać internet.
Czy Thomas Alva Edison i Nikola Tesla przewidywali, że ich wynalazki nie tylko odmienią oblicze ludzkości, ale też sprawią, że w momencie braku prądu ogarną nas lęki i dyskomfort, jaki człowiek pierwotny odczuwał w obliczu dogasającego nocą ogniska?
Prąd – choć często jesteśmy tego nieświadomi i używamy go bez żadnych ograniczeń – kształtuje nasz dzień, pracę i wypoczynek. Nauczyliśmy się, że po prostu jest. Że możemy z niego korzystać praktycznie non-stop i tylko sezonowe przeciążenia sieci np. w trakcie olbrzymich upałów, gdy wentylacje chodzą na zwiększonych obrotach lub klęski żywiołowe, potrafią pozbawić go nas na dłuższy okres. Ale koniec końców zawsze wraca.
To nie znaczy jednak, że zawsze tak będzie. Że sytuacje z hollywoodzkiego filmu nie mogą się wydarzyć naprawdę. Technologia jest ułomna, człowiek podlega takim samym procesom, jak każde inne stworzenie na tej planecie. Łącznie z wpływem słońca, które od czasu do czasu rozbłyska energią, która może doprowadzić do elektromagnetycznych perturbacji (teoretycznie przy odpowiedniej wielkości mogłyby one spowodować nawet totalny blackout).
Wróćmy jednak na ziemię. Skoro prąd jest dla nas taki cenny, to dlaczego tak niewielu z nas naprawdę go szanuje? Nie zwracamy uwagi na urządzenia pozostawione same sobie w stanie czuwania, nie monitorujemy gdzie i jak ucieka nam go najwięcej, pozostawiamy włączone światła tam, gdzie nikt aktualnie nie przebywa.
Oczywiście kwestie finansowe często dają nam do myślenia, lecz tu nie tylko o finanse chodzi, ale również o zmianę podejścia, świadomość i troskę o – było nie było – dobro wspólne. Bo awaria prądu to nie tylko brak ulubionego serialu w telewizji i muzyki płynącej z głośników, to również szpital, który nie może wykonać operacji, to brak świateł na skrzyżowaniu albo pracownik biurowy zatrzaśnięty w windzie. W każdej z tych sytuacji, też możemy się kiedyś znaleźć.
We właściwym zarządzaniu energią elektryczną i zrozumieniu procesów przepływu prądu mogą nam pomóc technologie smart buildingu. Dzięki nim możemy monitorować pokoje lub sektory budynku, które konsumują energię w ilości, jaka jest im niepotrzebna. Inteligentne systemy zarządzające zasilaniem poszczególnych sekcji i sprzętów są zaprojektowane w taki sposób, by w budynku nie dochodziło do przeciążeń. Równowaga jest tu kluczowa i pomaga efektywnie zarządzać wszystkimi funkcjonalnościami.
Ogromną zaletą inteligentnego zarządzania jest automatyzacja procesów. Dzięki niej nie musimy śledzić przebiegów zużycia energii, ani myśleć, jak skutecznie sterować konkretnymi gniazdkami elektrycznymi i urządzeniami. Nie musimy też samodzielnie włączać i wyłączać ich w wybranych sekwencjach. System robi to za nas, parametryzuje się i działa według wcześniej określonych zasad. Na przykład, kiedy zauważy ryzyko przekroczenia mocy ze strony działania klimatyzacji – zaczyna reagować. Zwiększa temperaturę o 2°C na czas 5 minut. Użytkownicy nie odczuwają żadnej różnicy, a system właśnie zapobiega w ten sposób przekroczeniu założonej mocy maksymalnej. Wszystko dzieje się automatycznie i nie wymaga żadnego działania ze strony człowieka.
Poza tym dzięki inteligentnym rozwiązaniom problem pozostawienia w domu włączonego żelazka czy telewizora przestaje istnieć. Bardziej zaawansowane systemy automatyki jak np. Vision BMS, funkcjonują w taki sposób, że jeśli użytkownik uzbroi alarm po jego wyjściu wszystkie światła gasną automatycznie, a gniazda zostają odcięte. Zasilane będą tylko niezbędne gniazda, do których podłączona jest na przykład lodówka, filtr wody akwarium, sterowanie. Z kolei grający telewizor, żelazko, kuchnia indukcyjna czy radio automatycznie przestają działać. Wszystko za sprawą jednej, prostej czynności – uzbrojenia alarmu. Analogicznie jest w odwrotnej sytuacji, kiedy użytkownik wraca do domu. Kiedy rozbroi alarm, wszystkie sprzęty zaczynają działać jak przed wyjściem z domu lub według innych, określonych wcześniej przez użytkownika ustawień.
A co z sytuacjami zewnętrznymi, które dzieją się pod naszą nieobecność? Dobrym przykładem jest w tym kontekście wizyta kuriera, który ma dostarczyć nam ważną przesyłkę. System pozwala nam na zdalne sterowanie, dlatego możemy otworzyć mu bramę wjazdową do posesji i poprosić, żeby paczkę postawił pod drzwiami. By mieć pewność, że wszystko przebiega bezpiecznie – obserwujemy całą sytuację zdalnie, przez kamerę. Po wyjściu kuriera zdalnie zamykamy bramę i gotowe.
No tak – powie ktoś – ale co z pytaniem postawionym w tytule? Czy kiedy zabraknie prądu, system smart dalej będzie smart? Czy nie zamknie nas w przestrzeni, z której nie będzie wyjścia? Czy po ponownym uruchomieniu nie będzie go trzeba na nowo konfigurować? Otóż także i z tej przyczyny rozwiązania tego typu nazywane są smart.
Wiemy już, że system monitoruje całą sieć elektryczną i odpowiednio wcześniej reaguje na każde ryzyko przeciążenia. Dzięki temu przeciążenia nie mają miejsca.
Bardziej zaawansowane systemy jak Vision BMS czy Nazca mogą zarządzać energią w taki sposób, aby krytyczne funkcje budynku działały jak najdłużej. Mogą też współpracować z UPS oraz z generatorami prądu. W sytuacji, gdy zabraknie prądu system przełącza się na UPS. W tym samym czasie uruchamia się generator prądu, który zasila budynek. System sam jest wówczas w stanie oszacować, które z funkcjonalności wypada odciąć, a które są niezbędne dla zdrowia i życia użytkowników. Zasila je wtedy dodatkowym źródłem energii. Pamiętajmy, że automatyka monitoruje wszystkie funkcje i reaguje adekwatnie do sytuacji. Na przykład, jeżeli generator nie potrafi się uruchomić, system wchodzi w tryb oszczędności energii, aby budynek funkcjonował jak najdłużej przy możliwie najmniejszym zużyciu energii. Poza tym system na bieżąco informuje użytkownika o tym, co się dzieje, a także monitoruje zużycie paliwa w generatorze prądu.
No dobrze – można by jeszcze pytać dalej – system działa na własnym zasilaniu, ale co z internetem? Jak komunikować będą się ze sobą urządzenia, gdy awaria prądu odetnie nam dostęp do sieci od zewnętrznego dostawcy? Inteligentne systemy przewidują skuteczne rozwiązanie również w tej sytuacji i pracują nawet, gdy internet od zewnętrznego dostawcy padnie. Jedyna różnica polega na tym, że nie można się do nich zalogować zdalnie, jednak lokalnie wszystko działa jak należy. Co ważne, w sytuacji wyboru internetu domowego warto wybrać opcje zapasowego łącza czyli np.modemu LTE, który jest zasilany awaryjnie przez budynek. Wówczas wystarczy, że będziemy mieli łączność z siecią komórkową.
Zaletą tego typu systemów jest również możliwość ich zdalnego naprawiania przez technika. Zazwyczaj po restarcie systemu wszystko jest w porządku. Problemy mogą się jednak pojawić po wystąpieniu przepięć wynikających na przykład z większej burzy. Jeśli będzie to jednostka centralna systemu – technik może zdalnie zdiagnozować system i ustalić, co dokładnie padło. Jeśli jednak uszkodzone zostanie jakieś urządzenie, konieczna będzie wizyta technika.
Oczywiście najlepszą obroną przed awariami jest prawidłowa konfiguracja systemu i doradztwo już na samym początku jego instalowania. Dzięki wiedzy ekspertów, można zminimalizować ryzyko awarii i dostosować system tak, aby jak najlepiej spełniał potrzeby energetyczne użytkowników i właściwie reagował na zewnętrzne braki prądu.
Jeśli większość budynków będzie zautomatyzowanych – będziemy mieli taką możliwość. Pamiętajmy, że blackout zdarza się w sytuacji, w której wielu odbiorców energii w tym samym czasie generuje duże zapotrzebowanie na prąd. Na przykład, jest gorące lato, a wysokie temperatury powodują, że w wielu domach uruchamiane są klimatyzatory. Jeśli przyjrzymy się rynkowi energii, zobaczymy, że najwięksi dostawcy mają płynne ceny, które uzależnione są od popytu. Jeśli elektrownie są zautomatyzowane mogą wstrzymywać niektóre procesy i uruchamiać je dopiero wtedy, gdy energia będzie tania. Gdy popyt na energię będzie duży (jak w czasie, gdy większość domów korzysta z klimatyzatorów) procesy nie zostaną uruchomione. Dobowe zapotrzebowanie na energię się wyrówna, dzięki czemu unikniemy tzw. pików zużycia energii, które powodują blackouty.
A gdyby już zawiodły wszelkie udoskonalenia w jakie wyposażony jest taki system, to pamiętajmy – naszej inteligencji, nikt nie jest w stanie wyłączyć. Zawsze pozostaje nam do dyspozycji tradycyjny klucz, który otworzy zamknięte drzwi i świeczka, która nada klimat wieczorowi – do tego nie potrzeba technologii smart. Miejmy tylko nadzieję, że tym razem nie będzie to jeszcze początek wydarzeń, jak z hollywoodzkiego blockbustera i wkrótce wrócimy do słuchania naszego ulubionego artysty lub przerwanego filmu.
(Brak ocen)
Loading...
