Na naszym blogu rusza właśnie nowy cykl, w którym będziemy pokazywać nowoczesne rozwiązania technologiczne intensywnie wpływające na rozwój i funkcjonowanie różnych branż. A zaczynamy od wyjątkowo bliskiej nam branży medycznej. Jak technologia zmienia jej oblicze? Jakie rozwiązania pomagają skutecznie leczyć, ale też lepiej troszczyć się o pacjentów? Jak wygląda przyszłość usług medycznych w kontekście technologii? Poniżej znajdziecie 8 technologii, które wnoszą nową jakość do branży medycznej, zmieniając ją na lepsze.
Medycyna rozwija się obecnie w niespotykanym jak dotąd tempie. Codziennie na świecie powstają start-upy z obszaru tech-med, których twórcy proponują przełomowe rozwiązania oparte o najnowsze technologie. Sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe czy wirtualna rzeczywistość skutecznie sprawdzają się w obszarach produkcji, bankowości, pracy czy rozrywki. Ich niemal nieograniczone możliwości znajdują również wiele zastosowań w przestrzeni medycyny. Tam, gdzie potrzeba wyjątkowej czujności, precyzji, odpowiedzialności i troski o zdrowie oraz życie ludzi, nowoczesne technologie okazują się nieocenione.
Możliwości robotów skutecznie wykorzystuje się dziś z powodzeniem na blokach operacyjnych, w szpitalach, w salach chorych, a także w ośrodkach pomocy. Co istotne, zaawansowane roboty pozwalają uzyskać poziom precyzji zupełnie nieosiągalny dla ludzkich rąk. Kilka lat temu w sieci pojawiło się wideo ukazujące operowane winogrono. Krótki film miał pokazać możliwości systemu chirurgicznego da Vinci w sposób, który łatwo przemówi do wyobraźni. Wybór owocu nie był przypadkowy – winogrono jest przykładem delikatnego i śliskiego elementu o niewielkich rozmiarach, dlatego zszycie oderwanej skórki ludzkimi rękami wydawało się raczej niemożliwe. Jednak tam, gdzie skończyły się możliwości chirurgów, zrodziły się perspektywy dla technologii. Tak też było w tym przypadku. Wideo operowanego owocu stało się viralem, a widzowie na całym świecie mogli zobaczyć jak innowacyjny system chirurgiczny może przesunąć granice ludzkich możliwości.
Robotyka medyczna konsekwentnie notuje kolejne skoki w rozwoju. Lekarze korzystają dziś już nie tylko z tradycyjnych narzędzi chirurgicznych, ale coraz częściej również z bogato wyposażonych konsol. Potężne ramiona robotów wspierają specjalistów w najbardziej skomplikowanych operacjach ortopedycznych, kardiochirurgicznych czy neurologicznych.
Ogromny wpływ na rozwój robotyki medycznej mają technologiczni giganci tacy jak chociażby amerykański Google. Jak twierdzą eksperci, w opracowaniu są już robotyczne platformy chirurgiczne, które napędza sztuczna inteligencja. Rywalizacja na rynku nowoczesnych rozwiązań technologicznych sprzyja też konkurencyjności cen. Za wspomniany wyżej system chirurgiczny da Vinci trzeba obecnie zapłacić około 1,5–2 mln euro. Jak jednak zapewniają naukowcy z Tokyo Institute of Technology, robot, nad którym obecnie pracują, ma szansę przebić możliwości da Vinci, osiągając przy tym zdecydowanie niższą cenę zakupu oraz mniejsze koszty serwisowania.
Robotyzacja sprawdza się nie tylko na sali operacyjnej, ale także przy łóżkach chorych. Automatyzacja wybranych czynności pozwala nie tylko zająć się chorym natychmiast, ale przede wszystkim odciąża personel medyczny. W czasie, gdy zapotrzebowanie na lekarzy, pielęgniarki i opiekunki jest ogromne, to spore ułatwienie. Dzięki automatyzacji pacjenci mogą samodzielnie sterować już wybranymi funkcjami sali (np. zmieniać nachylenie łóżka, uruchamiać ramię robota, który podaje wodę lub środki higieniczne, powiadamiać personel o nagłym zdarzeniu).
Naukowcy na całym świecie intensywnie pracują nad zrobotyzowanymi systemami, których celem jest pomoc w skutecznej rehabilitacji chorych. Nowoczesne rozwiązania technologiczne są coraz częściej stosowane jako terapia uzupełniająca w zaburzeniach chodzenia, jako pomoc w usprawnieniu kończyn czy w zaawansowanej neurorehabilitacji (to niezwykle ważne, szczególnie u pacjentów po wylewie). Nieustannie ulepszane egzoszkielety cieszą się coraz większą popularnością, a specjaliści dążą do tego, by w przyszłości mogły być dostępne dla wszystkich pacjentów. Co ciekawe, urządzenia wspierające mobilność człowieka powstają również w kilku polskich ośrodkach badawczych, w tym na Politechnice Śląskiej, z którą APA Group współpracuje w ramach projektu Leonardo Lab.
Na świecie powstają także roboty, które pomagają w terapii osób w spektrum autyzmu, a także roboty edukacyjne – imitujące różne choroby, naśladujące ruchy i mimikę pacjentów podczas różnych zabiegów. Dzięki nim młodzi adepci sztuki lekarskiej mogą sprawdzić się w roli jeszcze zanim rozpoczną pracę z rzeczywistymi pacjentami.
Chociaż urządzenia do wyświetlania materiałów VR (z ang. Virtual Reality – wirtualna rzeczywistość) najmocniej kojarzą się z obszarem gier i szeroko pojętej rozrywki, świetnie sprawdzają się również w przestrzeni medycyny. Gdzie dokładnie? Przede wszystkim w edukacji. Dzięki technologii VR możemy dziś skutecznie zwiększać społeczną świadomości chorób, przybliżając zainteresowanym stan, w jakim znajduje się chory. Przykładem takiego zastosowania jest nagrodzona w Cannes kampania marki Excedrin The Migraine Experience. Specjaliści przygotowali na jej potrzeby oprogramowanie, które pozwala zobaczyć na własne oczy, jak czuje się człowiek w trakcie ataku migrenowego bólu głowy.
Innym edukacyjnym zastosowaniem wirtualnej rzeczywistości są oprogramowania tworzone w obszarze profilaktyki uzależnień. Coraz więcej ośrodków terapeutycznych na całym świecie korzysta z gogli VR, by pokazać młodym ludziom, jak niebezpieczna i smutna jest rzeczywistość osoby przyjmującej duże ilości alkoholu czy zażywającej substancje psychoaktywne.
Technologię VR wykorzystuje się dziś również w celach terapeutycznych. Doskonałym przykładem takiego działania jest projekt VR stworzony przez firmę Floreo. To oprogramowanie, które pozwala osobom z autyzmem trenować mózg i lepiej przygotować się na bodźce płynące ze świata zewnętrznego. Produkt cieszy się sporą popularnością, a wszystko dzięki świetnym efektom. U dzieci z autyzmem, które korzystają z programu, zaobserwowano poprawę koncentracji i postępy w interakcji ze światem zewnętrznym.
Chińczycy już około 2700 roku p.n.e. odczytywali z ludzkiej twarzy objawy różnorodnych chorób. Wiedzieli, że już najmniejsze przebarwienie na skórze mogło świadczyć o poważnej chorobie. Tak powstała chińska mapa twarzy, która praktykom starożytnej chińskiej medycyny pomagała stawiać skuteczne, a przede wszystkim możliwie wczesne diagnozy. Dziś specjaliści nie potrzebują sokolego wzroku i tajemnej wiedzy, aby szybko i skutecznie odczytać pierwsze objawy stanów chorobowych, a wszystko za sprawą zaawansowanej technologii rozpoznawania twarzy (z ang. Face recognition). Chorobę można mieć wypisaną na twarzy jeszcze zanim zacznie dawać symptomy, a technologia okazuje się nieoceniona w skutecznym diagnozowaniu. Nieustannie ulepszane mechanizmy rozpoznawania twarzy pozwalają błyskawicznie wykryć u człowieka choroby genetyczne, ból o różnym natężeniu, a także pierwsze objawy nagłych i niebezpiecznych zdarzeń takich jak np. udar mózgu. Gdy mechanizm rozpoznawania twarzy wychwyci najmniejszą asymetrię twarzy, natychmiast wysyła odpowiednie powiadomienie, by można było podjąć stosowne kroki i zapobiegać następstwom udaru.
Asystent głosowy w smartfonie może szybko wyszukać dla nas ważne informacje w sieci, wykonać połączenie telefoniczne czy przetłumaczyć napis w obcym języku, gdy jesteśmy w podróży. Ten sam asystent może też uratować życie.
Technologia poleceń głosowych doskonale sprawdza się w codziennej opiece nad osobami starszymi, chorymi i niepełnosprawnymi. Zautomatyzowana przestrzeń sal chorych w nowoczesnych szpitalach lub ośrodkach pomocy pozwala pacjentom samodzielnie sterować infrastrukturą, bez konieczności wołania personelu medycznego za każdym razem, gdy potrzeba zmienić ustawienia łóżka, sięgnąć po wodę czy zasunąć rolety. A to jeszcze nie koniec. Należy wspomnieć też o tym że polecenia głosowe otwarły zupełnie nowe możliwości osobom niepełnosprawnym lub unieruchomionym, przebywającym na stałe w domach. Dzięki nim nawet osoby sparaliżowane mogą utrzymywać kontakt ze światem, a w razie nagłego zdarzenia czy pogorszenia stanu zdrowia natychmiast zawiadomić bliskich.
Możliwość wydawania poleceń głosowych jest nie tylko doskonałym sposobem na samodzielne działanie chorych, ale stanowi też nieocenioną pomoc dla personelu medycznego i opiekunów. Zautomatyzowane przestrzenie z możliwością sterowania głosem lub smartfonem (mowa zarówno o nowoczesnych placówkach opiekuńczych, jak również o inteligentnych domach) pozwalają na większą samodzielność i bezpieczeństwo osób wymagających stałej opieki.
Systemy inteligentnych kamer, w które wyposażone są inteligentne placówki, pozwalają pozyskiwać dane biometryczne i na ich podstawie oceniać stan zdrowia pacjenta. Wyposażone w system czujników, mogą w porę rozpoznać, gdy coś złego dzieje się z chorym i natychmiast wezwać pomoc, powiadamiając bliskich oraz odpowiednie służby. Głosowe sterowanie funkcjami sali czy przystosowanego pokoju chorego umożliwia nawet bardzo schorowanym czy unieruchomionym pacjentom w miarę samodzielne korzystanie z otaczającej go infrastruktury. Z kolei sparowane z urządzeniem mobilnym inteligentne opaski, na bieżąco mierzą najważniejsze parametry takie jak funkcje serca, sen czy oddech. Dzięki tym technologicznym rozwiązaniom jakość życia chorych diametralnie się zmienia, personel medyczny może skupić się na najważniejszych zadaniach, a opiekunowie mają większe poczucie bezpieczeństwa, gdy chory zostaje sam w domu.
Monitoring wizyjny w polskich placówkach medycznych istnieje, a zasady jego wykorzystania są ściśle określone prawem. Instalowanie kamer ma zwiększać bezpieczeństwo pacjentów i personelu, a także służyć monitorowaniu stanu zdrowia tam, gdzie jest to absolutnie konieczne. Polskie prawo zezwala na instalowanie kamer w holu, w korytarzach, a także na wybranych pomieszczeniach tzw. „ścisłego nadzoru”. To na przykład oddziały porodowe, a ściślej pomieszczenia przeznaczone dla mam i noworodków w pierwszych godzinach życia po porodach powikłanych, na oddziałach psychiatrycznych w jednoosobowych salach, czy na oddziałach intensywnej terapii.
Coraz częściej stosowane kamery inteligentne to zintegrowane systemy wizyjne, które oprócz układu do przechwytywania obrazu, zawierają specjalny procesor. Jego zadaniem jest wybór istotnych informacji bez potrzeby instalowania zewnętrznego urządzenia do przetwarzania obrazu oraz interfejsu przesyłającego wybrane elementy do innych urządzeń. Mimo, że inteligentne kamery zajmują tyle samo miejsca, co tradycyjne kamery przemysłowe, ich możliwości są o wiele szersze. Inteligentne kamery spełniają funkcję bezpieczeństwa, kontrolując dostęp do pomieszczenia dzięki sieci czujników wizyjnych.
Z perspektywy opieki nad pacjentem najważniejsze są dane biometryczne, które pozyskują takie urządzenia. Dla przykładu – stała obserwacja mamy i noworodka po skomplikowanym porodzie to podstawa. Gdyby pomieszczenia nie były wyposażone w systemy wizyjne, położna miałaby obowiązek nieustannie obserwować małego pacjenta, co w perspektywie jej innych obowiązków jest praktycznie niewykonalne. Dzięki inteligentnym kamerom malec i jego mama są pod stałą kontrolą, a jeśli urządzenie wychwyci niepokojące sygnały, natychmiast wysyła powiadomienie. W ten sposób personel może natychmiast reagować, ratując zdrowie i życie pacjentów.
Pojawienie się smartfonów przyniosło zupełnie nowe możliwości, również w obszarze szeroko pojętej troski o zdrowie. Aplikacje typu Health motywują do planowania i monitorowania aktywności fizycznej, a wbudowane urządzenia biometryczne umożliwiają wykonywanie pomiarów podstawowych funkcji życiowych, takich jak puls czy ciśnienie.
By pozyskiwać bardziej szczegółowe dane, sięgamy po urządzenia typu wearables, wśród których największą popularnością cieszą się smartwatche, inteligentne opaski oraz inteligentne wagi. To wyjątkowo przydatne urządzenia, które pozwalają nie tylko lepiej planować treningi, ale też stale monitorować stan zdrowia. Szczegółowe dane pozyskiwane przez smartwatch pozwalają na przykład zmierzyć puls, ciśnienie, a także pozyskać dane dotyczące oddechu czy jakości snu. Dzięki temu użytkownik może dopasować swoje codzienne nawyki do stanu zdrowia, ale też w porę wychwycić symptomy niektórych chorób i skonsultować je z lekarzem. Gdy zaś wiadomo, że użytkownik cierpi na nadciśnienie czy choroby serca, urządzenie staje się nieocenionym asystentem codziennych wyzwań, który zareaguje wtedy, gdy pojawi się zagrożenie.
Warto pamiętać, że poza ogólnodostępnymi urządzeniami typu wearables, istnieje szereg specjalistycznych urządzeń do profesjonalnego monitoringu funkcji życiowych. Dla personelu medycznego i osób opiekujących się chorymi, niepełnosprawnymi lub starszymi, to ogromne wsparcie w sprawowaniu stałej opieki. W razie nagłego pogorszenia stanu zdrowia, urządzenie automatycznie wysyła powiadomienie bliskim, a w sytuacji zagrożenia życia, przesyła zgłoszenie do odpowiednich służb. Dzięki temu opieka nad pacjentami staje się mniej wymagająca, a pewność, że każdy, nawet najdrobniejsza zmiana, zostanie odnotowana, zapewnia poczucie bezpieczeństwa zarówno pacjentom, jak i opiekunom.
Wiele rozwiązań technologicznych, które przybliżyliśmy, powstało już kilkadziesiąt lat temu, a ich intensywny rozwój spowodował, że stały się powszechnie stosowane. Sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe, mechanizmy rozpoznawania twarzy czy asystenci głosowi świetnie sprawdzają się dziś w obszarze medycyny. Co warto podkreślić, rozwój ich zaawansowanych funkcji wciąż trwa. Każdego dnia powstają nowe start-upy, które opracowują nowe zastosowania istniejących już technologii i prezentują je światu. Jaka będzie ich przyszłość? O tym zdecyduje czas. Być może w pełni zautomatyzowane sale chorych w placówkach medycznych staną się niedługo normą. Nikogo nie będzie też dziwić fakt, że robot pielęgniarz mierzy ciśnienie i podaje wodę, by ludzka część personelu mogła wykonywać bardziej odpowiedzialne zadania.
(oddanych głosów: 4 średnia: 4,00 z 5)
Loading...
